प्रतिवेदनमा १ विद्यालयमात्र उत्तम

काठमाडौँ । शैक्षिक गुणस्तर परीक्षण केन्द्रले २०७४/७५ मा गरेको सामुदायिक माध्यमिक विद्यालयहरूको कार्यसम्पादन परीक्षणले एक विद्यालय मात्र उत्तम रहेको देखाएको छ । त्यस्तै सामान्यमा १ हजार ६ सय ४४ विद्यालय, मध्यममा ३०५ र कमजोरमा १७ विद्यालय परेका छन् ।

त्यस्तै नमुना विद्यालय विकासका लागि छनौट गरेका विद्यालयहरूमध्ये मोरङ, सुनसरी, धनुषा, सर्लाही र रौतहटका ३२ सामुदायिक विद्यालयमा गरिएको परीक्षणबाट कार्यसम्पादन स्तरमापन गर्दा ८ विद्यालय मध्यम, २३ सामान्य र एउटा कमजोर रहेको प्रतिवेदनले देखाएको छ ।

कुल १ हजार ९ सय ९९ विद्यालयहरुको कार्यसम्पादन परीक्षणबाट प्राप्त तथ्याङ्कको आधारमा २४ जिल्लाका १९६७ विद्यालयको विश्लेषण गरिएको हो । शैक्षिक गुणस्तर परीक्षण केन्द्रका अनुसन्धान, नतिजा तथा प्रतिवेदनको प्रबोधीकरण कार्यक्रममा प्रतिवेदनका बारेमा चर्चा गरिएको थियो ।

विद्यालयले प्राप्त गरेको अङ्कका आधारमा ४० प्रतिशतभन्दा कमलाई कमजोर, ७० प्रतिशतभन्दा कम सामान्य, ९० प्रतिशतभन्दा कम राम्रो र ९० भन्दा माथिलाई उत्तम गरी चार स्तरमा वर्गीकरण गरेर अध्ययन गरिएको थियो ।

उक्त परीक्षणले लगानीमा विद्यालयको भौतिक संरचना, शिक्षण मानव संसाधन र स्थायित्व, समुदायको सहभागिता र लगानी, र प्रक्रियामा कक्षा शिक्षण, विद्यार्थी मूल्याङ्कन, शिक्षकको पेशागत विकास, नेतृत्व र व्यवस्थापन, अतिरिक्त क्रियाकलाप र उपलब्धिमा मानी नियमितता र कक्षा दोहोर्याउने र छाड्ने दर, सिकाइ उपलब्धि, सेवाग्राही सन्तुष्टि र शिक्षकको पेशागत सन्तुष्टिलाई मुख्य क्षेत्र र उपक्षेत्र मानेर अध्ययन गरेको हो ।

त्यस्तै २०७३÷७४ र २०७४÷७५को अध्ययनको तुलना पनि गरिएको थियो । जसमा पहिला ०.९ प्रतिशत विद्यालय कमजोरमा परेकोमा यस वर्ष बढेर १.५ प्रतिशत विद्यालय कमजोरमा परेका छन् । त्यस्तै पहिला ७५.३ प्रतिशत सामान्य रहेकोमा अहिले ८३.६प्रतिशत विद्यालय यसभित्र परेका छन् भने मध्यममा पहिला २२.८ प्रतिशत विद्यालय परेकोमा अहिले १५.५ प्रतिशत विद्यालय यसमा परेका छन् । उत्तम विद्यालयको वर्गीकरणमा पहिला ०.५ प्रतिशत विद्यालय परेकोमा अहिले ०.१ प्रतिशत विद्यालय परेको देखिन्छ । अधिकांश विद्यालय सामान्यमा छन् ।

शैक्षिक गुणस्तर परीक्षण केन्द्रका महानिर्देशक टेकनारायण पाण्डेले विद्यालयमा पढाई मात्र हुन्छ कि सिकाई पनि हुन्छ भन्दै प्रश्न गर्दै उनले विद्यार्थीलाई उनीहरुको क्षमता अनुसार सिकाउनु पर्नेमा जोड दिए ।

कार्यक्रममा त्रिभुवन विश्वविद्यालयका डा. विनय कुसियतले नमुना विद्यालयलाई सरकारले छनोट गर्ने नभई राम्रा गर्ने विद्यालयलाई नमुना भन्नुपर्ने बताए । सुधार गर्ने बाटो नदिएर विद्यालयलमा नै पक्षपात गर्न नहुनेमा उनले जोड दिए ।