म चाँडै भावुक हुन्छु

विक्रम सम्वत २०३८ भदौ ५ मा काठमाडौंको आमे बहालमा जन्मिएकी रबिना महजर्न काठमाडौंको ब्रम्हटोलस्थित सरस्वती निकतेन सेकेण्डरी स्कुलकी प्रधानाध्यापक हुन् । वि.स. २०५३ मा नवआदर्श हाइस्कुलबाट एसएलसी दिएकी उनले २०५५ सालबाट शिक्षण यात्रा सुरु गरेकी हुन् । विज्ञान र शिक्षा संकायमा स्नातकोत्तर गरेकी उनले न्यु जेनिथ इङ्लिश मोडल स्कुल, किङ्स्, महामञ्जुश्री, विल्सन एकेडेमी लगायतका विद्यालयबाट शिक्षण अनुभव गरेकी छन् । बुवा राजभाइ र आमा गंगा महर्जनको कोखबाट जन्म लिएकी रबिनाले २०७१ सालबाट प्रिन्सिपलको जिम्मेवारी सम्हालेकी हुन् । हाल विद्यालय व्यवस्थापक समाज नेपालको सचिव समेत रहेकी उनै मिलनसार र लगनशील प्रधानाध्यापक महर्जनको व्यक्तित्वको चर्चा उनकै भाषा र शैलीमा प्रस्तुत छ ।

प्रिन्सिपल भएदेखि म मेरो कुर्सीमा त्यति देखिन्नँ । मलाई कुर्सीमा बसिरहन मनपर्दैन । म विद्यालयमा तलमाथि गरिरहन्छु । ५ तल्लासम्मै १ दिनमा २५ चोटीभन्दा बढी तलमाथि गरिरहेको हुन्छु । केही चाहियो भने फोन गर्दिनँ । म आफै जान्छु । आफूलाई काम भएको बेला उनीहरूसम्मै जाँदा विद्यालयमा काम गर्नेहरूको मनस्थिति कस्तो छ भन्ने थाहा पाउने मौका पनि पाइन्छ । धेरै नै व्यस्त भएको अवस्थामा मात्र फोन गरेर भन्छु । आफूले गर्न सक्ने काममा पनि अरुलाई आदेश दिन मन लाग्दैन । सकेसम्म आफ्नो काम आफै गर्छु । अझ बढी खाजा खाने समयमा तलमाथि गर्छु । विद्यार्थीको हेरचाह गर्न, बच्चाले के खाए खाएनन् भनेर हेर्न ।

म प्रिन्सिपल भएकै वर्षको एउटा घटना प्राय सम्झिरहन्छु । खाजा खाने समय भएको थियो । बच्चाहरू कक्षामा खाजा खाइरहेका थिए । एउटा बच्चाले खाजामा केक ल्याएको रहेछ र अर्कोले भात । केक ल्याउने बच्चाले केक खाँदा उसको मुखबाट सानो टुक्रा केक भुईमा खस्यो । त्यो खसेको केकको टुक्रा भात ल्याउने बच्चाले टिपेर खायो । त्यो दृश्य देखेर मेरो मन चस्स भयो । मेरा आँखा आँशुले भरिए । खाजाले विद्यार्थीमा भेदभावको भावना आउँछ । सानो बच्चादेखि नै उसको आत्मसम्मान मर्छ र त्यसलाई ठूलो भएपछि बढाउन गार्हो हुन्छ भन्ने कुराले मन दुखिरह्यो । त्यस दिनको घटनाले गर्दा मैले त्यो भेदभावलाई कम गर्न केही न केही गर्छु भन्ने अठोट लिएँ । त्यसपछि विद्यालयबाटै खाजाको व्यवस्थापन गर्ने सोचेँ । म केही कुरा गर्छु भनेपछि त्यसलाई पूरा नगरेसम्म लागि परिरहने मान्छे ।

म खाली समयमा पुस्तक पढिहाल्छु । मलाई धेरै कमलो मन भएको मान्छे भन्नुहुन्छ । म तुरुन्त रोइहाल्छु । केही कुरामा खुसी हुँदा र दुखमा पनि ।

शहरका विद्यालयमा सरकारले खाजाको लागि कुनै व्यवस्था नगर्दो रहेछ । त्यसैले मैले आफ्नै शिक्षक साथीहरूसामू आफ्नो विचार राखेँ । सबैले बच्चाहरूलाई विद्यालयबाटै खाजा खुवाउने विषयमा सहमति जनाउनुभयो । शुरुमा मेरो एक महिनाको तलब र सबै शिक्षक कर्मचारीको केही रकम जम्मा गरेर एउटा कोष खडा गर्यौँ । एकै दिनको बैठकमा २ लाख रुपैयाँ जम्मा भयो । त्यति पैसाले पुग्ने नै थिएन । त्यसैले पूर्व विद्यार्थीको भेला र १ दिने ‘फुड फेस्टिभल’ गर्यौँ । त्यसबाट ७ लाख रुपैयाँ जम्मा भयो । हामीले पूर्व विद्यार्थीहरूको भेलाको हाम्रो उद्देश्य बताएका थियौँ । त्यसै कारण केही पूर्व विद्यार्थीले थप रकम सहयोग गरे । त्यो शुल्कबाट पूर्वप्राथमिकका केटाकेटीलाई एक कप दुध खुवाउन सफल भयौँ ।

फेरि वि.स २०७४ मा हामीले खाली क्यानभास कलाकारहरूलाई दियौँ र उहाँहरूले त्यसमा चित्र बनाइदिएर हामीलाई दिनुभयो । त्यसलाई एक हप्ताको ‘आर्ट एक्जीभिसन’ गरेर १२ लाख जम्मा गर्यौँ । त्यस रकमको प्रयोगबाट वि.स २०७५ बाट पूर्वप्राथमिकका विद्यार्थीलाई खाजा खुवाउन सफल पनि भयौँ । यसरी आफूले सोचेको काम पूरा हुँदा निकै खुसी लाग्यो । मलाई शिक्षासम्बन्धि र उपन्यासहरू पढ्न एकदमै मनपर्छ । म खाली समयमा पुस्तक पढिहाल्छु । मलाई धेरै कमलो मन भएको मान्छे भन्नुहुन्छ । म तुरुन्त रोइहाल्छु । केही कुरामा खुसी हुँदा र दुखमा पनि । मेरो अध्ययनका क्रममा राम्रा पढाउने शिक्षकबाट उहाँहरू जस्तै हुने प्रेरणा मिलेको थियो । त्यस्तै नराम्रा पढाउने शिक्षकबाट पनि त्यो समयमा उहाँहरूमा भएका कमीकमजोरी आफूले नदोहोर्याउने भनेर अघि बढ्थेँ । म ‘लर्निङ बाइ डुइङ’ मा विश्वास गर्छु ।

म समूहमा रहेर काम गर्न मनपराउँछु । कसैलाई पनि वेवास्ता गर्दिनँ । आफू मात्र नभई साथीहरूलाई पनि आफूसँगसँगै अगाडि लैजाने मेरो सधैँको प्रयास हुन्छ । उहाँहरूको सहयोग र मप्रतिको विश्वासले मलाई थप कृयाशील हुने उर्जा मिलिरहन्छ ।