चैत्र ५ गतेभित्र परीक्षा सक्ने सरकारी निर्देशनः न निल्नु न ओकल्नु

सबिना बानियाँ

विश्वभर कोरोना भाइरसको संक्रमण र संत्रास बढ्दै गएसँगै नेपालका अधिकांश विद्यालयमा परीक्षाको तालिकामा फेरबदल आएको छ । केहीले आजबाट सुरु गरेका छन् केहीले भोलिबाट सुरु गर्दैछन् भने केहीले आफ्नै बार्षिक तालिका अनुसार परीक्षा सञ्चालन गर्ने बताएका छन् ।

शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयले सतर्कता अपनाउन शैक्षिक सत्र २०७६ को कक्षा १ देखि कक्षा ९ सम्मको वार्षिक परीक्षा चैत्र ५ गतेभित्र सम्पन्न गर्न निर्देशन दिएको छ । साथै विद्यालयमा सभा, समारोह, वार्षिक उत्सवलगायतका भेला हुने प्रकृतिका कार्यक्रमहरूको आयोजना नगर्न आह्वान गरेको छ ।

सरकारी निर्देशनको पालना गर्ने निर्णय गरेका कतिपय विद्यालयले आफ्ना पाठहरू सकाउनका लागि शनिबार र सार्वजनिक बिदामा समेत कक्षा सञ्चालन गरेका छन् । काभ्रे बनेपाको विद्यासागर स्कुलका प्रिन्सिपल हिरा शर्माले विद्यार्थीको पढाइ पूरा गर्न शनिबार पनि स्कुल सञ्चालन गरेको बताएका छन् । भक्तपुरको आदर्श आजाद माध्यमिक विद्यालयका प्रिन्सिपल श्रीकृष्ण किसी पनि आफ्नो विद्यालय बिदाको समयमा पनि सञ्चालन गरेको बताउँछन् । सरकारको नीति पालना गर्नुपर्ने भन्दै उनले आजैबाट परीक्षा सञ्चालन गरेका छन् । तर यसरी छिटो परीक्षा लिँदा भने विद्यालय र विद्यार्थीमा केही प्रभाव पर्ने मत राख्छन् उनी, ‘हामीले परीक्षा केन्द्रित कक्षाहरू सञ्चालन गर्न पाएनौँ ।’

उनको विद्यालयको कक्षा ८ को परीक्षा नगर शिक्षाले लिँदै आएको छ । प्रत्येक वर्ष परीक्षा केन्द्र अन्य विद्यालयमा पर्नेमा कोरोना भाइरस कै कारण यस वर्ष भने सबै विद्यालयले आफ्नो विद्यालयभित्रै परीक्षा लिने भएको बताएका छन् । परीक्षापछिको समयमा कोरोना भाइरसबारे संत्रास कम भएमा विद्यार्थीलाई प्रोत्साहनमूलक कक्षा सञ्चालन गर्ने उनको भनाइ छ ।

उनी मात्र होइन चितवनको भरतपुरस्थित कमलदेवी आवासीय माध्यमिक विद्यालयका प्रिन्सिपल बेलबहादुर गुरुङ पनि आफ्नो विद्यालयले परीक्षा ५ गतेभित्र सक्न फागुन २८ बाट परीक्षा सुरु गर्ने बताएका छन् ।

तर यसरी छिटो परीक्षा लिँदा परीक्षा पूर्व तयारीमा समस्या आएको बताउँदै उनी भन्छन्, ‘केही विषयका पाठ सकिएका हुँदैनन् । परीक्षाको तयारी कक्षा सञ्चालनको लागि समय भएन र प्रश्नावलीको तयारीमा पनि समस्या रह्यो । एक महिनामा हामीले धेरै काम गथ्र्याँै तर बिदाले गर्दा नयाँ शैक्षिक सत्रमा समेत असर पर्छ ।’ उनी थप्छन्, ‘यसले समस्या त सृजना गरेकै छ तर संकटको समयमा गरेको यो निर्णयलाई गलत भन्न पनि सकिदैन । त्यस्तै समय र परिस्थितिले शिक्षक समूहमा बस्न मिल्ने भयो भने बिदामा शिक्षकको लागि शिक्षण सिकाईका तालिम र छलफल गर्नेछौँ ।’

ललितपुरको सुनाकोठीस्थित विलियम पब्लिक स्कुलका प्रिन्सिपल अमिर महर्जन पनि बिदाको समयमा कक्षाहरू सञ्चालन गर्नुपर्दा विद्यार्थीले दुखेसो पोखेको बताउँछन् ।

त्यस्तै काठमाडौँको जोरपाटीस्थित ब्राइट जोन इन्टरनेशनल स्कुलका प्रिन्सिपल मदनराज रेग्मीले सरकारको यो निर्णयले विद्यालय सञ्चालनमा समस्या भएको उल्लेख गर्दै भने, ‘हामीले चैत्र दोस्रो हप्तादेखि परीक्षा लिने गरी पाठ योजना र परीक्षा तयारी गर्ने योजना बनाएका थियौँ । विद्यार्थीले तयारी बिना परीक्षा दिँदा हामीले अपेक्षा गरेअनुसार नतिजा नआउन सक्छ । त्यस्तै अभिभावकले चैत्रमा पढाइ नहुने भन्दै शुल्क तिर्न मानिरहेका छैनन् । शुल्क नउठेर विद्यालयको आर्थिक अवस्थामा पनि ठेस पुग्छ ।’

उनको विद्यालयले पाठ नसकिएका विषयलाई बिहान, दिउँसो र बेलुका गरी तीन पटक पढाइ रहेको छ । यस्तो सन्दर्भमा विद्यार्थीले कसरी सबै कुरा स्मरण गर्ने भन्ने कुरा अन्यौल नै छ ।

विभिन्न समस्या आउने भएकै कारण सिराहाको सरस्वती मोडल ऐकेडेमीले भने चैत्र ५ गतेसम्म कक्षा सञ्चालन गर्ने भएको छ । विद्यालयका प्रिन्सिपल विष्णु न्यौपानेले एसईईको परीक्षा सकिने समयमा मात्र आफ्नो विद्यालयको परीक्षा सकाउने जानकारी दिए । विद्यालयको कक्षा ८ को परीक्षा मात्र चैत्र ५ मा सकिने भएको छ ।

‘सरकारले भनेको समयमा परीक्षा सकाउँदा हाम्रो शुल्क उठाउन सक्ने संभावना देखिएन । हाम्रा अधिकांश अभिभावकहरू वैदेशिक रोजगार र कृषिमा आधारित परिवारको हुनुहुन्छ । र शुल्क नउठ्दा शिक्षकलाई तलब दिने कसरी?’ समस्या औल्याउँदै उनी थप्छन्, ‘विद्यालयका पाठयोजना अनुसार पाठ सकाउन पनि गार्हो पर्छ । यी विविध कारणले गर्दा हाम्रा स्थानीय तहका निजी विद्यालयले चैत्र ५ गतेसम्म कक्षा सञ्चालन गरेर चैत्र ७ बाट परीक्षा सुरु गरी १६ गतेसम्म सञ्चालन गर्ने भएको छ ।’